SupervisieUtrecht

Het ziekteverzuim in de zorg is sinds 2010 niet zo hoog geweest: 7,9% van de medewerkers in de verpleging, verpleeghuizen, thuiszorg zat thuis[1]. Ook het verzuim in huisartsenpraktijken en gezondheidscentra was hoger dan in dezelfde periode een jaar eerder. Of dit mede door corona komt, valt niet te zeggen omdat het CBS alleen het verzuim meet en niet de reden van het verzuim.

Voor mensen in de zorg geldt een verhoogde waakzaamheid op compassion fatigue, een vorm van secundaire traumatische stressklachten. Door COVID-19 is niet alleen de werkdruk verhoogd en zijn de arbeidsomstandigheden verzwaard, ook de mentale druk als gevolg van het zien van pijn en leed is toegenomen. Vaak is de praktische bescherming omwille van de veiligheid van de medewerker gelukkig goed is geregeld, al is dat niet overal.

---

[1] www.cbs.nl/nl-nl/nieuws/2020/48/ziekteverzuim-verpleging-verzorging-en-thuiszorg-hoogst-sinds-2010

---

Aanbod voor professionals in de zorg in deze tijd van COVID-19. Neem contact op en wij maken een afspraak voor een gratis consult waarin je je hart kunt luchten. Dit is een actie van de beroepsvereniging LVSC.

Stress is onvermijdelijk, druk zijn is een keuze. Dat stelt auteur en psycholoog Launspach, die de lat voor zichzelf hoog legt. De ondertitel van Fokking Druk belooft de lezer dat dit het ultieme anti-stressboek is. Ook wil de auteur dat in 2030 burn-out als epidemie is uitgebannen. Voorin is een samenvatting opgenomen. Dat is handig. Dit genre boeken wordt niet als een roman – pagina voor pagina – gelezen, maar meer diagonaal gescand op items waarover de lezer meer wil weten. Bovendien is de gemiddelde, overprikkelde multitasker vaak niet in staat om zoveel aandacht op te brengen, laat staan de strekking van een inhoud van een heel boek te onthouden. Deze mini-gids van zes bladzijden is de kracht van de publicatie. Er wordt per item verwezen naar het hoofdstuk waarin dieper op het onderwerp wordt ingegaan: voor jezelf zorgen, werkverslaving, signalen herkennen en je hoofd leegmaken. Alleen lijkt voor herstel van een burn-out meer nodig te zijn dan bijvoorbeeld een enkele, eenzame mindfulnessoefening of een tip als “minder luisteren naar de dictator in je broekzak”. Want: wat is minder en hoe houd je dat vol?

In theorie komt verandering tot stand door bewustwording, registratie en training. Deze structuur ontbreekt in dit boek. Het is geen stap-voor-stap zelfhulpboek met schema’s of invuloefeningen met beproefde acties om bijvoorbeeld de telefoon met rust te laten. Lezen alleen zet een mens niet aan tot verandering, tenzij de schrijver bijvoorbeeld James Baldwin, Karl Marx of George Orwell heet. De lezer van dit boek blijft hierdoor een consument die weinig kans krijgt om met een schema en actief door te pakken naar herstel.

De tekst leest als een pageturner. Het is aantrekkelijk geschreven, vol vaart en met leuke weetjes. Het lijkt of de lezer zich geen moment mag vervelen terwijl verveling ook kan worden gezien als een gezonde vaardigheid. Achterin is een uitgebreide literatuurlijst opgenomen. De criteria die Launspach hanteert van burn-out zijn niet gestandaardiseerd. In de bronnen ontbreken een evidence based website als www.thuisarts.nl[1]. Een andere tekortkoming is de afwezigheid van de  gevalideerde screeningslijst 4DKL, die bij uitstek het item disstress – de (dis)balans tussen werk en thuis – zichtbaar maakt. Hoe leuk en zinnig het boek vaak ook is, het kan nog niet de belofte waarmaken dat dit het ultieme anti-stressboek is. Waarschijnlijk lukt het Launspach wel om de burn-out-epidemie over tien jaar overwonnen te hebben, net zoals de epidemieën van fibromyalgie, HSP[2] en bekkeninstabiliteit dan waarschijnlijk voorbij zijn.

In de spreekkamer van de POH-GGZ is het boek geschikt als psycho-educatie bij lichte disstress. Bij matige tot ernstige disstress lijkt de patiënt meer gebaat bij de saaie LESA-standaard van de NHG[3].

---

[1] https://www.thuisarts.nl/overspannen

[2] https://www.psychologiemagazine.nl/artikel/9-vragen-hoogsensitiviteit

[3]https://www.nhg.org/sites/default/files/content/nhg_org/uploads/achtergronden_bij_de_lesa_overspanning_0.pdf