Stress is onvermijdelijk, druk zijn is een
keuze. Dat stelt auteur en psycholoog Launspach, die de lat voor zichzelf hoog legt.
De ondertitel van Fokking Druk belooft de lezer dat dit het ultieme
anti-stressboek is. Ook wil de auteur dat in 2030 burn-out als epidemie is
uitgebannen. Voorin is een samenvatting opgenomen. Dat is handig. Dit genre
boeken wordt niet als een roman – pagina voor pagina – gelezen, maar meer diagonaal
gescand op items waarover de lezer meer wil weten. Bovendien is de gemiddelde,
overprikkelde multitasker vaak niet in staat om zoveel aandacht op te brengen,
laat staan de strekking van een inhoud van een heel boek te onthouden. Deze
mini-gids van zes bladzijden is de kracht van de publicatie. Er wordt per item verwezen
naar het hoofdstuk waarin dieper op het onderwerp wordt ingegaan: voor jezelf
zorgen, werkverslaving, signalen herkennen en je hoofd leegmaken. Alleen lijkt
voor herstel van een burn-out meer nodig te zijn dan bijvoorbeeld een enkele,
eenzame mindfulnessoefening of een tip als “minder luisteren naar de dictator
in je broekzak”. Want: wat is minder en hoe houd je dat vol?
In theorie komt verandering tot stand door
bewustwording, registratie en training. Deze structuur ontbreekt in dit boek. Het
is geen stap-voor-stap zelfhulpboek met schema’s of invuloefeningen met
beproefde acties om bijvoorbeeld de telefoon met rust te laten. Lezen alleen
zet een mens niet aan tot verandering, tenzij de schrijver bijvoorbeeld James
Baldwin, Karl Marx of George Orwell heet. De lezer van dit boek blijft hierdoor
een consument die weinig kans krijgt om met een schema en actief door te pakken
naar herstel.
De tekst leest als een pageturner. Het is
aantrekkelijk geschreven, vol vaart en met leuke weetjes. Het lijkt of de lezer
zich geen moment mag vervelen terwijl verveling ook kan worden gezien als een
gezonde vaardigheid. Achterin is een uitgebreide literatuurlijst opgenomen. De criteria
die Launspach hanteert van burn-out zijn niet gestandaardiseerd. In de bronnen
ontbreken een evidence based website als www.thuisarts.nl[1]. Een andere tekortkoming is de afwezigheid van de gevalideerde screeningslijst 4DKL, die bij
uitstek het item disstress – de (dis)balans tussen werk en thuis – zichtbaar
maakt. Hoe leuk en zinnig het boek vaak ook is, het kan nog niet de belofte
waarmaken dat dit het ultieme anti-stressboek is. Waarschijnlijk lukt het
Launspach wel om de burn-out-epidemie over tien jaar overwonnen te hebben, net zoals
de epidemieën van fibromyalgie, HSP[2] en bekkeninstabiliteit
dan waarschijnlijk voorbij zijn.
In de spreekkamer van de POH-GGZ is het
boek geschikt als psycho-educatie bij lichte disstress. Bij matige tot ernstige
disstress lijkt de patiënt meer gebaat bij de saaie LESA-standaard van de NHG[3].
[1] https://www.thuisarts.nl/overspannen
[2] https://www.psychologiemagazine.nl/artikel/9-vragen-hoogsensitiviteit
[3]https://www.nhg.org/sites/default/files/content/nhg_org/uploads/achtergronden_bij_de_lesa_overspanning_0.pdf
